|
Geografia
Karkonoszy
są najwyższym pasmem górskim w
Czechach.Poloźone sa na granicy miedzy Czechami i Polską.
Od Gór Izerskich oddzielone są Przełęczą Szklarską (Novosvětský
průsmyk, 886m). Wschodnią granicę stanowi
Brama Lubawska (Královecké sedlo, 516 m),dluge są 35 km.
Powierzchnia wynosi 617 km2,
z czego 440 km2 w Czechach. Strona czeska jest
wieksza i ma bardziej rozbudowany system
grzbietów.
Główny grzbiet karkonoski podzielony jest na kilka mniejszych.
Zaczynając od zachodu są to: Śląski Grzbiet, ciągnący się od Przeł.
Szklarskiej do Przeł. pod Śnieżką (1394 m) z dwiema kulminacjami
w postaci Wielkiego Szyszaka (1509 m) i Smogorni (1489 m),rownoleglo
do niego na czeskiej stronie Zachodni Czeski
Grzbiet s sczytami Czertowej Góry,Lysej Góry (1345 m), Kotla (1435
m),Medvedina i Źaly,
rozcięty w okolicach Spindlerowego Mlynu doliną
Łaby..Czarny Grzbiet ze Śnieżką (1602 m) i Czarną Kopą (1407 m)
dochodzący do Przeł. Sowiej (1164 m), dalej Kowarski Grzbiet
kończący się na Przeł. Okraj (1046 m) oraz Lasocki Grzbiet
z Łysociną (1188 m) i Kopiną (910 m) przechodzący po stronie
czeskiej w Rychory. Równolegle do Śląskiego Grzbietu, oddzielony od
niego Sedmidoli (obszarem źródliskowym Łaby) biegnie po stronie
czeskiej Wschódni Grzbiet Czeski (Český
hřbet),zaczynajac sie
Czarna Góra (1299 m), prze z
Góre Lisią (1363
m.),i konczac Górą Studzienną
(Studniční hora 1554 m
, drugi najwyzszy wiercholek w Karkonoszach).
Oba grzbiety łączą się na Równi pod Śnieżką i Labskiej Louce. Szczyt
Śnieżki, położony na granicy z Polską,
jest najwyższą górą
w Czechach (1602 m).
Karkonosze zbudowane są z granitu (przede wszystkim granit
porfirowaty i równoziarnisty) oraz skał metamorficznych. Miejscami
na stokach występują grupy skałek o fantastycznych kształtach
(Pielgrzymy,Konskie lbi).
Swoje piętno na Karkonoszach odcisnął także
lodowiec, którego pozostałością są kotły, jeziora i wały morenowe
(Śnieżne Kotły, Kotły Małego i Wielkiego Stawu, Kocioł Łomniczki,
Kotelni jamy).
Klimat górski z wyraźnie
zaznaczającą się piętrowością środowiska, las dochodzi do. 1250
m n.p.m., kosodrzewina do 1500 m, powyżej występuje piętro
alpejskie.
Ciekawostką może być fakt, że nawet w połowie
lipca można zaobserwować śnieg, zalegający w Śnieżnych Kotłach.
Lasy zajmują okolo17450 ha, tj. blisko 80 %
powierzchni Karkonoszy. Znaczna ich część w Parku Narodowym obumarła
lub obumiera, skażona zanieczyszczeniami atmosferycznymi (kwaśne
deszcze) przenoszonymi zachodnimi wiatrami z Czech pólnocnych
i Łużyc. W zniszczeniu lasów niemałą rolę
odegrały inwazje szkodników, długotrwałe susze, ostre zimy i
powtarzające się katastrofalne w skutkach wichury.
Flora
Karkonoszy
Wśród blisko 200 gatunków roślin porastających Karkonosze większość
ma charakter typowo górski. W
niższych
partiach
gór występują jednak rośliny lubiące nieco łagodniejszy klimat.
Tak jest w strefie regla dolnego (400 - 800 m.n.p.m.)
najmocniej przeobrażonej przez człowieka. Jako enklawy wśród lasów
występują tu pola uprawne. W przytłaczającej jednak większości rosną
tu świerki, wprowadzone w XX w. przez człowieka - często z wielką
szkodą dla równowagi ekologicznej. W wschódnych
Karkonoszach (Rýchory) zachowały się
niewielkie fragmenty pierwotnych lasów bukowo-jodłowo -sosnowych.
Nieco wyżej, w piętrze regla górnego (1000-1400), dominuje - ale już
w formie pierwotnej, świerk z domieszką jarzębiny i jaworu.
Najwyższe partie tej strefy porośnięte są przez kosodrzewinę. Piętro
kosodrzewiny (zwane również strefą alpejską) stanowi botanicznie
najciekawszy obszar Karkonoszy. Rosną tu rośliny typowe dla
wysokich gór Europy Środkowej, jak również okazy występujące w
górach typu alpejskiego i w obszarze arktycznym. Są również
niezmiernie ciekawe relikty epoki lodowcowej. Znaleźć je można w
polodowcowych kotłach, szczególnie w Úpskej jame i
Małym Śnieżnym Kotle.
Fauna Karkonoszy
Ostatni niedźwiedź został zabity w Obrim Dole pod Śnieżką w 1802 r.
Podobny los blisko 100 lat później spotkał ostatniego żbika.
Pomimo tej bezmyślnej działalności człowieka, dzisiejsza fauna
Karkonoszy wcale nie jest uboga. Z większych ssaków występują tu
dziki ( w liściastych lasach przedgórza) jelenie i sarny, a także
muflony.
W karkonoskich lasach spotkać można również trudne do wypatrzenia
borsuki a także lisy, kuny, łasice, tchórze i wiewiórki.
Jedynym przedstawiciele alpejskiej fauny jest ryjówka górska.
Z ptaków wysokogórskich występują tu: drozd obrożny, płochacz halny
i świergotek. Z drapieżnych wymienić należy: myszołowa, kanię,
krogulca a także sokolika pustułka. W Karkonoszach żyją również
ptaki z rodziny kuraków (głuszec, cietrzew i jarząbek), łuszczyków
(trznadel, zięba i gil) i wiele innych.
Geologia Karkonoszy
Karkonosze zbudowane są z granitu (przede wszystkim granit
porfirowaty i równoziarnisty) oraz skał metamorficznych. Miejscami
na stokach występują grupy skałek o fantastycznych kształtach
(Pielgrzymy,Konskie lbi). Karkonosze są górami bardzo starymi.
Różnorodne procesy geologiczne formujące Karkonosze trwają od
przeszło miliarda lat.Swoje piętno na Karkonoszach odcisnął także
lodowiec, którego pozostałością są kotły, jeziora i wały morenowe
(Śnieżne Kotły, Kotły Małego i Wielkiego Stawu, Kocioł Łomniczki,
Obří důl, Labský důl, Kotelni jámy).
Galerie
zdjec
http://www.brezina.cz/galerie/galerie.htm
- fotogalerie p.Breziny
|
